01 Mart 2006 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren kredi kartlarıyla ilgili yasa, günlük yaşantımızda karşılaştığımız birçok sıkıntıyı giderecek önemli bir düzenleme olarak gözükmektedir.

Alış-verişi kolaylaştıran kart kullanımı, getirdiği rahatlık ve kolaylık yanında bir takım sıkıntılara da neden olmaktadır. Kredi kartlarının kullanımı konusunda daha önce özel bir yasa olmadığı için, Bankalar genel hukuk ilkelerine ve Borçlar Kanunu'na göre hazırladıkları sözleşmeleri kredi kartı verdikleri kişilere imzalatıyorlardı. Bu sözleşmeler daha çok Bankaların yaranına hükümler taşımaktaydı. Özellikle kart borcunun ödenememesi halinde uygulanacak faiz ve kartın çalınması, kaybolması halinde ortaya çıkan sorunlar kart sahiplerini önemli ölçüde mağdur ediyordu. Hatta toplumsal boyuta ulaşan bu tür sorunların çözümü için 2003 yılında 4822 sayılı yasa çıkarılarak kredi kartı borcunun taksitler halinde ödenmesine imkanı tanınmıştı. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunda yapılan değişiklikle sağlanan bu geçici çözüm, kısa sürede benzer sorunun yeniden gündeme gelmesini engelleyemedi. Bunun üzerine kamuoyundan gelen talepler dikkate alınarak, sorunun köklü bir şekilde çözüme kavuşturulması için özel bir yasanın çıkartılmasına karar verildi.

5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu, 50 asıl 4 geçici maddeden oluşturmaktadır. Yasa, kredi kartı kullanan, kullandıran ve işyerlerinin hak ve sorumlulukları belirlemektedir.

Kredi Kartları Yasasının getirdiği yenilikleri aşağıdaki başlıklar altında özetliyoruz.

Kredi Kartı Veren Kuruluşların (Bankaların) Hak ve Sorumlulukları:

.Kart çıkaran kuruluşlar, talepte bulunmayan veya sözleşme imzalamayan kişiler adına hiçbir şekil ve surette kart veremez ve adreslerine kart gönderemezler.

.Kart çıkaran kuruluşlar ile kart sahipleri (sahipleri) arasındaki ilişkiler, en az oniki punto ve koyu siyah harflerle iki suret hazırlanacak yazılı sözleşme ile düzenlenir. Sözleşmenin bir örneği, kart sahibine ve varsa kefile verilir. 

.Sözleşmede belirtilen asgarî ödeme tutarı, dönem borcunun yüzde yirmisinden aşağı olamaz. Hesap özetinde yer alan asgarî ödeme tutarı son ödeme tarihinde ödenmediği takdirde kart sahibi ödenmeyen tutar için sözleşmede öngörülen gecikme faizi dışında bir yükümlülük altına sokulamaz. 

.Kart sahibinin yaptığı işlemler nedeniyle, sözleşmede yer almayan faiz, komisyon veya masraf gibi adlar altında hiçbir şekil ve surette ödeme talep edilemez ve kart sahibinin hesabından kesinti yapılamaz. 

.Asgarî ödeme tutarının son ödeme tarihini takip eden üç ay içinde ödenmemesi durumunda kart çıkaran kuruluşça kart sahibine yapılacak bildirimden itibaren bir aylık süre içerisinde bu tutarın ödenmemesi halinde, kartı veren kuruluşça kart sahibine verilen kredi kartları iptal edilir ve borcun tamamı ödeninceye kadar yeni kredi kartı verilmez. 

.Kart veren kuruluşlar, kredi kartı almak isteyen kişilerin kullanım limitini tespit etmek zorundadır. Kart veren kuruluş tarafından bir gerçek kişinin sahip olduğu tüm kredi kartları için tanınacak toplam kredi kartları limiti, ilk yıl için, ilgilinin aylık ortalama net gelirinin iki katını, ikinci yıl için ise, dört katını aşamaz. 

.Kart veren kuruluşlar, kart sahipleri talep etmedikçe kart limitlerini artıramazlar. Kart sahiplerinin harcamalarıyla kart limitlerini aşmaları halinde, aşılan miktara işlem tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süre için, akdi faizden başka herhangi bir ücret talep edilemez.

.Kart veren kuruluşlar, kart ve ek kart sahiplerinin kart kullanımıyla ilgili olarak yapacakları şikâyet ve itiraz başvurularını, başvuru tarihinden itibaren yirmi gün içinde kart sahibinin başvuru yöntemi kullanılarak ve gerekçeli bir şekilde cevaplandırmak zorundadır. 

.Hesap kesim tarihi ile son ödeme tarihi arasında on günden az bir süre olamaz. 

.Kredi kartı hesap özetinin kart sahibine bildirilmesi zorunludur.

Kredi Kartı Sahiplerinin Hak ve Sorumlulukları:

.Kredi kartı sahibi, kartı iptal ettirmek ve sözleşmeyi feshetmek hakkına sahiptir.

.Kart kullanımından doğan sorumluluk, sözleşme imzalandığı ve kartın zilyetliğine geçtiği veya fizikî varlığı bulunmayan kart numarasının öğrenildiği andan itibaren, kart sahibine aittir.

.Kartın imza hanesinin kart sahibi tarafından imzalanmış olması zorunludur. Üye işyerinin talep etmesi durumunda kart sahibi, kartın kullanımı sırasında kimlik belgesi ibraz etmek zorundadır. Harcama belgesi düzenlenmeksizin çeşitli iletişim araçları yoluyla veya sipariş formu vasıtasıyla yapılan mal ve hizmet alımlarındaki hukuka aykırı kullanımlardan kaynaklanan zararlardan kart sahibi sorumlu tutulamaz.

.Kart sahibi, kendisine verilen kartı ve kartın kullanılması bir kod numarası, şifre veya kimliği belirleyici başka bir yöntemin kullanılmasını gerektiriyorsa bu bilgileri güvenli bir şekilde korumak ve başkaları tarafından kullanılmasına engel olacak önlemleri almak, kartın kaybolması, çalınması veya iradesi dışında gerçekleşmiş herhangi bir işlemi öğrenmesi halinde kartı veren kuruluşu derhal haberdar etmek zorundadır. 

.Kart sahibi adresinde meydana gelen değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren onbeş gün içinde kart çıkaran kuruluşa bildirmekle yükümlüdür.

.Kartın kaybolması veya çalınması halinde kart sahibi, yapacağı bildirimden önceki yirmidört saat içinde gerçekleşen hukuka aykırı kullanımdan doğan zararlardan yüzelli Yeni Türk Lirası ile sınırlı olmak üzere sorumludur. Hukuka aykırı kullanımın, sahibin ağır ihmaline veya kastına dayanması veya bildirimin yapılmaması hallerinde bu sınır uygulanmaz. 

Üye İşyerlerinin hak ve Sorumlulukları:

.Üye işyerleri, kart sahiplerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. Bu zorunluluk indirim dönemlerinde de geçerlidir. Üye işyerleri, kart sahibinden kartın kullanılması dolayısıyla komisyon veya benzeri bir isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemez. 

.Üye işyerleri, mal ve hizmet bedeli karşılığını banka kartı veya kredi kartı ile ödemek isteyen kişilerin imza gerektiren işlemlerde imza kontrolünü yapmak, kartın tahrifata uğrayıp uğramadığını kontrol etmek ve üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlarca kendilerine ulaştırılan bilgiler çerçevesinde kartın geçerliliğini tespit etmekle yükümlü olup, gerekli durumlarda kart üzerinde yer alan bilgilerle kimlik belgesi üzerinde yer alan bilgileri karşılaştırmak üzere geçerli bir kimlik belgesi ibrazını talep etmek ve harcama belgesi üzerindeki bilgilerle kredi kartı üzerindeki bilgileri karşılaştırarak kontrol etmekle yükümlüdür. 

Görevli Mahkeme ve İspat Yükü:

.Bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili uyuşmazlıklarda kart sahibinin tüketici olması halinde, Tüketici Mahkemeleri ve Hakem Heyetleri görevli ve yetkilidir.

.Kart numarası bildirilmek suretiyle üye işyerinden telefon, elektronik ortam, sipariş formu veya diğer iletişim araçları yoluyla yapılan işlemlerden doğacak anlaşmazlıklarda ispat yükü işyerine aittir.

.Kartı veren kuruluş ile kart sahibi arasında oluşabilecek herhangi bir uyuşmazlık halinde, işlemin hatasız bir şekilde kaydedildiği, hesaba intikal ettirildiği ve herhangi bir teknik yetersizlik veya arıza halinin bulunmadığını ispat etme yükümlülüğü kartı veren kuruluşa aittir.

.Kartı veren kuruluşların ilân ettikleri ve duyurdukları çağrı merkezlerine iletilen telefonla yapılan bildirimlere ilişkin ses kayıtları, bildirim tarihinden itibaren bir yıl süreyle saklanır. 

.Bu Kanun uyarınca kart sahiplerine yapılacak tebligatlar Tebligat Kanunu hükümlerine göre bildirilen adrese yapılır.

Cezalar:

.Banka kartı veya kredi kartını kaybettiği ya da çaldırdığı yolunda gerçeğe aykırı beyanda bulunarak kartı bizzat kullanan veya başkasına kullandıran kart sahipleri ile bunları bilerek kullananlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve ikibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar. 

.Kredi kartı veya üye işyeri sözleşmesinde veya eki belgelerde sahtecilik yapanlar veya sözleşme imzalamak amacıyla sahte belge ibraz edenler bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilirler.

Faiz hesaplaması:

.Kredi kartı borcunun ödenmesinin gecikilmesi halinde faiz uygulanır. Faizin ne miktarda olacağı kredi kartı sözleşmesinde belirtilir ve faizin miktarı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen azami akdi ve gecikme faiz oranlarını geçemez. 

.Kredi kartı sözleşmelerinde, bir hesap dönemine ilişkin toplam borç tutarı veya hesap bakiyesi üzerinden, o döneme ilişkin hesap özetinin düzenlendiği hesap kesim tarihinden önceki bir tarih itibarıyla faiz yürütülebileceğine ilişkin kayıtlar hükümsüzdür. 

.Nakit kullanımına ilişkin borçlar hakkında işlem tarihi esas alınabilir. 

.Dönem borcunun bir kısmının ödenmesi halinde kalan hesap bakiyesi üzerinden faiz hesaplanır. Kalan hesap bakiyesine, asgarî tutar ve üzerinde ödeme yapılması durumunda akdi faiz, asgarî tutarın altında ödeme yapılması durumunda ise gecikme faizi uygulanır. 

.Kart borcundan doğan işlemlerde bileşik faiz uygulanmaz.

.Bankalar, bu Kanunun faize ilişkin hükümlerini üç ay içinde uygulamak zorundadır.

.Kanunun getirdiği diğer yenilikler bir yıl içinde hayata geçirilecektir.

Biriken Kredi Kartı borçlarının tasfiyesi:

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği 01.03.2006 tarihi itibariyle, kendisine dönem sonu borcunun ödenmesi için ihtar çekilmiş veya haklarında icra takibi başlatılmış ya da 31/1/2006 tarihine kadar temerrüde düşmüş olan kredi kartı borçluları, altmış gün içerisinde ilgili kredi kartı veren kuruluşa veya avukatına yazılı olarak, güncel tebligat adresi de belirtmek suretiyle müracaat ederek, borçlarını taksitle ödemek istediklerini beyan etmeleri halinde, düzenlenecek ödeme plânını imzalamaları ve ilk taksiti de peşin ödemeleri şartıyla kendisine bildirilen son dönem borcu tamamen tahsil edilinceye kadar yıllık % 18 faiz oranı üzerinden hesaplanacak borç tutarını; icra takibine konu olmuş ise takip, dava masraf ve harçları, vekâlet ücreti ile birlikte onsekiz eşit taksitte ödeme hakkına sahip olurlar.