Bu yazıda, meslek kurallarımızın genel ilkelerini konu ediniyoruz. Avukatlık Meslek Kurallarının genel ilkeleri 16 maddeden oluşmaktadır. Bu maddeler aşağıya alınmıştır.
1- Türk avukatları baroların ve Türkiye Barolar Birliğinin bağımsızlığı gereğine inanmışlar ve bu konuda kendilerine gerek kişi, gerek kuruluş olarak düşen görevleri başarma kararına varmışlardır.
2- Mesleki çalışmasında avukat bağımsızlığını korur; bu bağımsızlığı zedeleyecek iş kabulünden kaçınır. (Av. K. 1)
3- Avukat, mesleki çalışmasını kamunun inancını ve mesleğe güvenini sağlayacak biçimde ve işine tam bir sadakatle yürütür.
4- Avukat, mesleğinin itibarını zedeleyecek her türlü tutum ve davranıştan kaçınmak zorundadır. Avukat özel yaşantısında da buna özenmekle yükümlüdür.
5- Avukat yazarken de, konuşurken de düşüncelerini olgun ve objektif bir biçimde açıklamalıdır. Mesleki çalışmasında avukat hukukla ve yasalarla ilgisiz açıklamalardan kaçınmalıdır.
6- Avukat iddia ve savunmanın hukuki yönü ile ilgilidir. Taraflar arasında anlaşmazlığın doğurduğu düşmanlıkların dışında kalmalıdır.
7- Avukat salt ün kazandırmağa yönelen her türlü gereksiz davranıştan titizlikle kaçınmalıdır.
a) Avukat, yalnız adres değişikliğini reklâm niteliğini taşımayacak biçimde ilan yoluyla duyurabilir.
b) Avukatın başlıklı kâğıtları, kartvizitleri, büro levhaları reklâm niteliğini taşıyabilecek aşırılıkta olamaz.
c) Avukat telefon rehberinde meslekler kısmında adres yazdırabilir. Bunun dışında farklı büyüklükte harflere, ya da ilan niteliğinde yazılara yer verdiremez.
d) Ortak büro kuran avukatlar büronun reklam aracı olmamasına, hukuk bürosu olma niteliğini yitirmemesine dikkat ederler.
8- Avukat kendine iş sağlama niteliğindeki her davranıştan çekinir.
9- Avukat, kanunen bulunduğu başkaca mevki ve olanaklarının mesleki çalışmalarına etkili olmamasına dikkat eder.
Avukat mesleki çalışması dışında kişisel anlaşmazlıklarda avukatlık sıfatının özelliklerinden yararlanamaz.
10- Avukat, aynı dava için birbirine karşıt isteklerde bulunamaz.
11- Avukat, Türkiye Barolar Birliğince kabul olunan mesleki dayanışma ve düzen gereklerine uygun davranmak zorundadır.
12- Avukat, bürosunun görevin vakarına uygun biçimde tutulmasına çaba gösterir.
13- Uzunca bir süre bürosundan uzak kalmak zorunda bulunan avukat, işlerine bakacak, müvekkillerini kabul edecek meslektaşının adını barosuna bildirir.
14- Avukat meslek kuruluşlarınca verilen görevleri haklı sebepler dışında, kabul etmek zorundadır.
15- Mesleki çalışmasından ötürü aleyhine açılan dava layihasının bir örneğini avukat barosuna verir. Baronun hukuki anlaşmazlıklarındaki arabuluculuk teklifini kabul etmek zorundadır.
16- Avukat kendisiyle ilgili her türlü belgeleri baroda görmek hakkını haizdir.
Meslek Kurallarının genel ilkeleri, bir avukatta bulunması gereken bağımsızlık, dürüstlük, kamuya güven verme, saygınlık ve dayanışma özelliklerinin düzenlenmesine ilişkindir. Meslek Kurallarına kaynaklık eden Avukatlık Kanunu'nun 34ncü maddesinde bu nitelikler özlü bir şekilde ifade edilmiştir. Maddeye göre "Avukatlar, yüklendikleri görevleri bu görevin kutsallığına yakışır bir şekilde özen, doğruluk ve onur içinde yerine getirmek ve avukatlık unvanının gerektirdiği saygı ve güvene uygun biçimde davranmak ve Türkiye Barolar Birliğince belirlenen meslek kurallarına uymakla yükümlüdürler." Avukatlık Kanununun 134ncü maddesine göre ise "Avukatlık onuruna, düzen ve gelenekleri ile meslek kurallarına uymayan eylem ve davranışlarda bulunanlarla, mesleki çalışmada görevlerini yapmayan veya görevinin gerektirdiği dürüstlüğe uygun şekilde davranmayanlar hakkında bu Kanunda yazılı disiplin cezaları uygulanır.", denilmektedir.
Okunduğunda yeteri kadar açık bir şekilde ifade edilmiş olan yukarıdaki kuralların anlaşılamaz bir yönü olmaması gerekmektedir. Oysa disiplin kurullarına yansıyan olaylarda en çok ihlal edilen kurallar arasında Meslek İlkelerinin 3, 4, 5 ve 6ncı maddeleri önemli ölçüde yer tutmaktadır.
Meslektaşlarımıza örnek olması bakımından, TBB Disiplin Kurulu kararlarından derlediğimiz, meslek kuralları genel ilkelerine aykırı olduğu değerlendirilip disiplin cezası uygulanan bazı davranışlardan örnekler vermek istiyoruz:
Yukarıda örnekleri sunulan ve disiplin suçu olarak kabul edilen davranışlar avukatlığın toplum içindeki saygınlığını azaltmakta ve avukata olan güveni sarsmaktadır. Bu tür davranışlardan özenle kaçınmak avukatlık etiği gereğidir. Avukatlığın saygınlığını sağlamanın ve korumanın büyük ölçüde avukatların elinde olduğu gerçeğine önce kendimiz inanmalıyız.